بیمه باربری

بيمه باربري نوعي بيمه حمل ونقل كالا (از طريق زميني – هوايي – دريايي) مي باشد كه به موجب آن يك طرف"بيمه گر" تعهد مي نمايد درازاي پرداخت وجوهي كه از طرف ديگر "بيمه گذار" دريافت مي كند، درصورت وقوع يا بروز حادثه درجريان حمل كالا از نقطه اي به نقطه ديگر، خسارت وارده را طبق شرايط ومندرجات بيمه نامه جبران نموده و ياوجه معيني را بپردازد. وجهي را كه بيمه گذار به بيمه¬گر مي پردازد "حق بيمه" و به آنچه كه بيمه مي شود "مورد بيمه "اطلاق مي گردد.

تعاريف مرتبط با بيمه باربري:

بسته بندي:

بسته بندي كالا نقش موثري در كاهش، پيشگيري و يا توسعه خسارتهاي احتمالي داشته و نيز مي تواند نقش مهمي در در افزايش و يا كاهش نرخ حق بيمه در هنگام مشخص نمودن نرخ توسط بيمه گر داشته باشد.

وسيله حمل:

وسيله حمل از موارد بسيار مهم در بيمه هاي باربري است كه معمولاً كشتي طبقه بندي شده، هواپيما، كاميون، قطار ، .... و يا تركيبي از آنها مي باشد.

مورد بيمه:

كالايي است كه مشخصات دقيق آن از نظر وزن، تعداد، كيفيت، ماهيت و ... با استفاده از اطلاعات مندرج در پروفرما در بيمه نامه درج مي شود.

پارت شيپمنت (PARTSHIPMENT):

پارت شيپمنت يا حمل بدفعات يعني فروشنده كالا قادرخواهد بود كالا را در چندين مرحله تحويل خريدار نمايد، به عبارت ديگر كالا در چندين مرحله يا پارت حمل مي گردد.

ترانس شيپمنت (TRANSSHIPMENT):

به انتقال كالا از روي يك وسيله حمل به روي وسيله حمل ديگر گفته مي شود به عبارت ديگر حمل كالا ممكن است با چندين وسيله حمل صورت مي¬گيرد.

• اهداف بيمه نامه
  بيمه نامه باربري، زيانهاي مالي كالاهاي تجاري را درصورت تحقق خطرات مرتبط با حمل ونقل دريايي ،هوايي و زميني مورد پوشش قرار مي­دهد و هدف ‌از آن‌ حفظ‌ منافع‌ صاحبان كالا، تجار و واردكنندگان‌ و در نهايت‌ حفظ‌ منافع‌ ملي‌ است.
• چه کساني به اين بيمه نامه نياز دارند

فروشندگان كالا، اعتباردهندگان، حمل كنندگان وخريداران بدون وجوداطمينان ازانجام صحيح معاملات و وجودتضمين هاي لازم جهت خنثي كردن پيامدهاي ناخوشايند مالي حوادث واتفاقات محتمل وغير قابل پيش بيني و به منظور انجام معاملات و مبادلات بازرگاني از مخاطبين اين بيمه نامه به شمار مي­آيند.

• شرح خطرات و خسارات تحت پوشش

بيمه نامه باربري وارداتي:

كالاهايي كه توسط اشخاص حقيقي و حقوقي از كشورهاي خارجي خريداري مي‌گردند و به صورت خريدهاي براتي، بدون انتقال ارز و يا از طريق اعتبارات اسنادي انجام مي‌گيردكه با توجه به قوانين جاري مملكت خريد اين نوع بيمه‌نامه براي واردكنندگان اجباري مي‌باشد. بيمه نامه مذكور خطراتي‌ كه‌ كالاهاي‌ خريداري‌ شده ‌توسط‌ واردكنندگان ‌ايراني‌ از كشورهاي‌ مختلف‌ جهان‌ را تهديد مي‌ كند مورد پوشش‌ قرار مي‌ دهد كه‌ اين‌ پوشش ‌از كشور مبداء تا مقصد مي باشد.

بيمه نامه باربري صادراتي:

كالاهايي كه از ايران به مقصد كشورهاي خارجي حمل مي گردند، بر اساس نوع شرايط فروش نياز به بيمه‌نامه صادراتي دارند. به موجـب‌ اين بيمه نامه كالاي‌ صادر شده‌ از كشور جمهوري اسلامي ايران تا كشورمقصد (كشوري‌ كه‌ مقصد كالاي صادراتي است) تحت‌ پوشش‌ قرار مي‌گيرد.

بيمه نامه باربري داخلي:

كليه توليدات و محمولاتي كه توسط توليدكنندگان و تجار در محدوده جغرافيايي كشور جمهوري اسلامي ايران جابجا مي شوند توسط اين بيمه نامه تحت پوشش قرار مي گيرند. بيمه نامه هاي وارداتي و صادراتي تابع شرايط استاندارد A و يا B و يا C مي باشد حال آنكه بيمه نامه¬هاي باربري داخلي تابع شرايط و مقررات داخل كشور بوده و برحسب توافق بيمه گر و بيمه گذار خطرات متنوعي را تحت پوشش قرار مي دهد .

بيمه نامه باربري ترانزيت:

مبدأ و مقصد برخي از حمل‌ها در خارج از مرزهاي جمهوري اسلامي ايران بوده و كشور ايران تنها در مسير حمل قرار داشته و فقط كالا در محدوده كشور ايران حمل مي‌گردد.

• شرايط عمومي و اختصاصي بيمه نامه

مجموعه شرايط استاندارد A، B و Cكه توسط انستيتو بيمه‌گران لندن براي بيمه كالا تنظيم و تدوين شده و به عنوان شرايط بين‌المللي از طرف كشورهاي مختلف دنيا پذيرفته شده است، همچنين شرط خسارت كلي (Total loss) كه شرح كامل هر كدام به تفصيل در ادامه ارائه مي گردد.

1- خسارت كلي (Total loss): در اين بيمه‌نامه خسارت مستقيم ناشي از آتش‌سوزي و يا غرق وسيله نقليه كه منجر به از بين رفتن كل محموله در يك مرحله مي باشد را تحت پوشش قرارمي دهد. اين نوع پوشش حداقل پوشش بيمه‌اي در هر حمل را فراهم مي‌آورد و تقريباً در سطح جهان منسوخ شده است ليكن در كشور ايران هنوز هم طرفداران فراواني دارد. تلف كلي مي تواند واقعي يا فرضي باشد.

-تلف كلي واقعي: زماني تحقق مي يابدكه موردبيمه كاملاً از بين رفته و يا از تصرف بيمه گذارخارج شود.

- تلف كلي فرضي: درصورتي است كه هزينه نجات وتعميرمورد بيمه خسارت ديده از ارزش واقعي مورد بيمه بيشترشود.

2- شرايط C

مجموعه شرايط C انستيتو بيمه‌گران لندن مي‌باشد و خطرات مشمول بيمه در مجموعه شرايط مذكور عبارتند از:

- آتش‌سوزي يا انفجار

- به گل نشستن و زمين‌گير شدن، برخورد با كف دريا، غرق يا واژگون شدن كشتي با شناور

- واژگون شدن يا از راه از ريل خارج شدن وسيله حمل زميني

- تصادف يا برخورد كشتي يا شناور يا وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به غير از آب

- تخليه كالا در بندر اضطراري

- فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومي (تفديه عمومي)

- به دريا انداختن كالا جهت سبك سازي كشتي

- زيان همگاني و هزينه‌هاي نجات

- مسئوليت مشترك در تصادف

3- شرايط B

كليه خطرهاي بيمه شده در شرايط C و همچنين خطرهاي زير، در شرايط B تحت پوشش قرار مي گيرند:

- زلزله

- آتش فشان

- صاعقه

- به دريا افتادن كالا از روي عرشه كشتي

- ورود آب دريا، درياچه يا رودخانه به كشتي، شناور، وسيله، كانتينر يا انبار كالا

- تلف كلي هر بسته كامل از كالا حين بارگيري يا تخليه از كشتي يا شناور

لازم به ذكر است كه خطرهاي اضافي دزدي، دله دزدي، پارگي، قلابزدگي، آبديدگي، روغن زدگي، شكست، ريزش و خسارت ناشي از كالاهاي ديگر برحسب نوع كالا با منظور نمودن درصد يا مبلغي به عنوان فرانشيز تحت پوشش بيمه مي‎باشد.

4- شرايط All Risck A

كاملترين نوع پوشش بيمه‌اي، شرايط A انستيتو بيمه‌گران لندن است در اين پوشش تقريباً كليه خطرات احتمالي در جريان حمل تحت پوشش بيمه‌گران قرار خواهد گرفت به جز استثنائاتي كه به برخي از آنها در ادامه اشاره مي گردد.

استثنائات:

1- موارد استثناء در شرايط B و C كه عبارتند از:

- تلف، آسيب و يا هزينه ناشي از سوء عمل ارادي بيمه گذار

- نشست و ريزش عادي، كسر عادي وزن يا حجم و يا فرسودگي و پوسيدگي عادي مورد بيمه

- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كافي نبودن يا نامناسب بودن بسته بندي يا آماده سازي مورد بيمه براي حمل (بسته بندي) مندرج شامل بار چيني در كانتينر و ليفت وان نيز مي‎شود. به شرط اينكه چنين عملي قبل از شروع بيمه كالا بوسيله بيمه گذار يا كاركنان وي انجام شده باشد

- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه

- تلف، آسيب يا هزينه اي كه علت اساسي آن تأخير باشد، حتي اگر اين تأخير ناشي از خطرهاي بيمه شده صورت پذيرد (به استثناء هزينه هاي قابل پرداخت در خسارت همگاني)

- تلف، ‌آسيب يا هزينه ناشي از ورشكستگي يا اعسار مالكان، مديران و اجاره كنندگان يا گردانندگان كشتي و يا قصور در انجام تعهدات مالي از طرف آنها

- آسيب و تخريب عمدي كالاي مورد بيمه يا قستمي از آن توام با سوء نيت از طرف هركس

- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كاربرد هر نوع سلاح جنگي كه با انرژي اتمي يا شكست، تركيب هسته اي و يا واكنش مشابه ديگري كه با نيرو و يا ماده راديواكتيو عمل نمايد

نكته: اين بيمه به هيچ وجه زيان، آسيب و يا هزينه ناشي از موارد ذيل را تحت پوشش قرار نمي دهد:

- آسيب يا هزينه هاي ناشي از عدم قابليت دريانوردي كشتي يا كرجي

- نامناسب بودن كشتي، كرجي، وسيله حمل، كانتينر يا ليفت وان جهت حمل سالم مورد بيمه، مشروط بر اين كه بيمه گذار يا كاركنان وي از چنين عدم قابليت دريانوردي يا نامناسب بودن در زمان بارگيري كالاي مورد بيمه در وسايط مذكور اطلاع داشته باشند

- بيمه گر از هرگونه نقض تعهدات ضمني مربوط به عدم قابليت دريانوردي كشتي و نامناسب بودن كشتي براي حمل مورد بيمه به مقصد صرف نظر مي نمايد، مگر اينكه بيمه گذار يا كاركنان وي از چنين موضوعي اطلاع داشته باشند

- از بين رفتن كالا، آسيب ديدگي يا هزينه هاي ناشي از جنگ، جنگ داخلي، انقلاب، شورش، قيام و يا زد و خوردهاي داخلي ناشي از اين امور يا هر گونه عمل خصمانه توسط يا بر عليه يكي از دو قدرت متخاصم

- توقيف، ضبط، مصادره، تصرف و ‌يا اثرات ناشي از اين امور (به استثناء دزدي دريايي) يا اثرات ناشي از اقدام به شروع آنها و خسارت هاي ناشي از مين، اژدر و بمب هاي متروكه يا ساير سلاح هاي جنگي به جاي مانده و متروكه

- آسيب يا هزينه هاي ناشي از عمل اعتصاب كنندگان، جلوگيري از ورود كارگران يا عمل اشخاصي كه در درگيري هاي كارگري، آشوب ها و يا اغتشاشات داخلي شركت مي‌كنند

- اعتصاب، تعطيلي محل كار، درگيري هاي كارگري، آشوب ها و يا اغتشاشات داخلي، عمل هر تروريست يا هر شخصي با انگيزه سياسي

شرايط اختصاصي بيمه نامه باربري:

شرايط خصوصي آن دسته شروطي هستند كه طي توافق جداگانه اي در يك موردخاص بين بيمه گر و بيمه گذار توافق ميگردد. در چنين شرايطي بيمه گر و بيمه گذار مي توانند با توجه به اصول اساسي بيمه نامه ودرچهارچوب قانون بيمه و مفاد پيش بيني شده در شرايط عمومي، شروط خاص ديگري را به منظور گسترش و يا محدود نمودن تعهدات به عمل آورند كه اين گونه توافق ها معمولاً تحت عنوان شرايط خصوصي در صفحه اول بيمه نامه درج مي گردد.